روزی، یک استاد ذن به‌نام «گاسان»(Ga san) از رهروی جوانی خواست، یک سطل آب سرد بیاورد، و در تشت حمام بریزد، که آب داخل آن، قابل استحمام گرفتن شود.
رهرو، آب آورد، و آن‌را داخل تشت ریخت، سپس باقی‌ماندۀ آب سطل را روی زمین خالی کرد.
استاد، نعره‌ای زد و گفت: ای احمق! چرا باقی‌ماندۀ آب را، کنار گیاهان نریختی؟ چه حقی داری که حتی یک قطراه آب را در این دیر (محل عبادت راهبان) به‌هدر دهی؟
آنقدر این صحبت استاد روی رهرو اثربخش و نافذ بود، که رهرو،‌ در همان لحظه، دریافت ذن چیست. و نامش را به «تکی سوی»، ‌به‌معنی «یک قطره آب» تغییر داد.

مهم: وقتی به زندگی بزرگان نظری اجمالی می‌افکنیم، می‌بینیم آنها به درجه‌ای از قناعت رسیده بودند، که حتی قطره‌ای آب را به‌هدر نمی‌دادند. به‌همین خاطر، زندگی آنها مملو از خیر و برکت بود. ولی متأسفانه، افرادی هم هستند که، تمام وجودشان سرشار از اِسراف می‌باشد، و اصلاً فکر نمی‌کنند که، از این همه نعمتهایی که خداوند رحمان و رحیم به ما داده، استفادۀ درست نمایند. اگر آمار اسراف روزانه و ماهانه و سالانۀ خود را داشته باشید، حتماً مات و مبهوت خواهید ماند. زیرا به قدری زیاد است که، با آنها می‌توانید هزاران نفر را از گرسنگی و تشنگی و حتی مرگ نجات دهید. در ضمن، خداوند رحمان و رحیم هم اسراف‌کاران را دوست ندارد. و روز قیامت، محشری به‌پا خواهد شد که، از آتش این همه اسراف، راه خلاصی وجود ندارد.
وقتی خداوند متعال، این همه نعمت‌هایی را که در اطراف ما است، برای استفاده ما خلق نمود، به تمامی نعمت‌های خلق شده، انرژی و برکت و نور داد. و همینطور، به آنها دستور داد که، اگر کسی با حالتی شکرگزار و تنها به اندازه معاشش برای زنده ماندن،‌ از این همه نعمت‌های رنگارنگ، ‌استفاده نماید، آن انرژی و برکت و نورِ نهفته شده در درون تمامی نعمت‌های الهی، فعال شده، و در درون بدن آن‌شخص شکرگزار و قناعت‌پیشه، خود را آزاد می‌نماید. در این‌صورت، انرژی الهی نهفته شده در درون نعمت‌های الهی، به درون بدن اشخاص شاکر و قناعت‌پیشه وارد می‌گردند. این انرژی، سلامتی جسمی و ذهنی و روحی، و ‌آرامشی شایسته تعمّق، برای آن‌شخص به ارمغان می‌آورد. و بعد از مدتی به اَسرار طبیعت و آفرینش پی خواهد برد.
ولی اگر کسی شاکر خداوند متعال نباشد، و نعمت‌های فراوان خداوند را حیف و میل و اسراف نماید. تمامی انرژی و برکت و نور نهفته ‌شده در درون تمامی نعمت‌های الهی، فعالیت خود را قطع کرده، و در درون بدن آن شخص اسراف‌کار، خود را آزاد نمی‌نمایند. در این‌صورت، انرژی الهی نهفته شده در درون نعمت‌های الهی، به درون بدن اشخاص اسراف‌کار و بی‌بند و بار وارد نمی‌گردند. کمبود این انرژی، سلامتی جسمی و ذهنی و روحیِ آن‌شخص را به‌خطر انداخته،‌ و تولید سَم و ناآرامی و ترس (بیماری) می‌کند. و بعد از مدتی آن‌شخص تعادل زندگی خود را از دست خواهد داد.

در دین مبین اسلام؛ به قناعت‌کردن، اسراف‌ نکردن، و مخصوصاً شکرگزاری برای این همه نعمت‌هایی که خداوند رحمان و رحیم به ما ارزانی داشته، توصیه شده است.

استاد محمدرضا یحیایی

بخشی از کتاب داستان های ذن جامع