“مشاهده” به ما می‌گوید که ما دو بار متولد می‌شویم؛ یکی تولد جسمانی و دومی تولد بیداری. دو بار هم می‌میریم؛ یکی با مرگ جسمانی و دومی با مرگ دانستگی‌های ناکارآمد و رسوب شده در ذهن‌مان. فرق سالکان با انسان‌های معمول این است که آنها مرگ دوم و تولد دوم را در همینجا تجربه می‌کنند. آیه “أَمَتَّنَااثنَتَینِ وَ أَحیَیتَنَااثنَتَینِ” (دو بار ما را میراندی و دو بار زنده نمودی) اقراری در خور توجه است. آن که به این حقیقت آگاهانه واصِل گردد و لطف حق را دریابد، گذشتهٔ تاریک و پر رنجش را پشت سر نهاده و از جهنم این دنیا خلاص شده است. بدان اگر کسی مرگ دوم را نچشد تولد دوم که همان بیداری است را نخواهد داشت.

مسعود ریاعی